W ostatnim czasie zauważyć można tendencję w praktyce urzędów skarbowych, które traktują jako koszty uzyskania przychodu podmiotów gospodarczych nie tylko wynagrodzenie adwokata w sprawie o dochodzenie należności, lecz również firm walczących z wierzycielami.
Do tej pory organy podatkowe często kwestionowały wydatki prawnika w firmach, które procesowały się ze swoimi wierzycielami. Było to wynikiem kierunku, jaki wytyczyło Ministerstwo Finansów, które w piśmie z dnia 23.10.1995 r. (znak sprawy PO 3/722 – 459/95) przyjęło, że wydatki sądowe mogą być kosztem podatkowym tylko u wierzyciela, a u dłużnika już nie.
Od pewnego czasu można jednak zauważyć zmianę w stanowisku organów podatkowych (spójrz interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 03.06.2006 r. (znak sprawy 1401/PD – 423OZ – 46/06/ZO); interpretacja Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 27.07.2007 r. (znak sprawy PUS. I/423/48/07); interpretacja Drugiego Urzędu Skarbowego w Łodzi – Bałuty z dnia 19.06.2007 r.(znak sprawy I/415 – 34 – 404/07/ ZDB)), które pozwalają na wliczenie w koszty wydatków na proces, jeżeli tylko nie są to działania, które uznaje się za szkodliwe, nieracjonalne, sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego.
Dodatkowo koszty procesowe można odliczyć także wtedy, gdy firma broni się przed oskarżeniami naruszającymi jej dobre imię (spójrz interpretacja Urzędu Skarbowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 16.11.2005 r. (znak sprawy DP.005.V/14/2005)).
Przyczyny zmiany stanowiska organów podatkowych należy poszukiwać w orzecznictwie sądowym. W wyroku z dnia 03.07.2003 r. (I SA/Wr 709/02) Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że koszty związane z obroną przed roszczeniami wierzyciela mogą się mieścić w art.15 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Sąd uznał, że działania pozwanego w procesie zmierzały do wykazania, że wykonał należycie zobowiązanie, a to ma niewątpliwie wpływ na przychody, które byłyby niższe w razie biernego zachowania w trakcie postępowania. Także w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14.05.2004 r. (I SA/Wr 1252/02) stwierdzono, że zasada wyrażona w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 23.10.1995 r. nie może być traktowana jako klauzula generalna, a każdą sytuację należy oceniać indywidualnie.
Co ważne, przegrana przed sądem nie wyklucza odliczenia wydatków na prawnika (spójrz interpretacja Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 13.07.2006 r. (znak sprawy IS.IX/1 – 415/61/06)).